इन्द्रेणीपोष्ट
काठमाडौँ, २५ साउन — परम्परागत सांस्कृतिक पर्व ‘गाईजात्रा’ आज काठमाडौँ उपत्यकामा विशेष रौनकका साथ मनाइँदैछ । एक वर्षभित्र दिवङ्गत भएका आफन्तको सम्झनामा गाई वा मानिसलाई गाईका रूपमा सजाएर नगरपरिक्रमा गराउने यस पर्वमा दूध, फलफूल, रोटी, चिउरा, दहीसहित अन्न र द्रव्य दान गर्ने धार्मिक परम्परा रहिआएको छ ।
राजा प्रताप मल्लले पुत्रशोकमा डुबेकै रानीलाई संसारको मृत्यु पीडाबारे बुझाउन आदेश दिएपछि सुरु भएको यो पर्वमा प्रहसन र हास्यव्यङ्ग्यको विशेष स्थान छ । हनुमानढोकास्थित राजप्रासाद हुँदै जुलुस पार गर्ने प्रथा अझै कायम छ ।
देशका विभिन्न सहरमा मनाइने भए पनि उपत्यकामा यसको रौनक विशेष देखिन्छ । भाद्र कृष्ण अष्टमीसम्म चल्ने यस पर्वमा नाचगान, सामाजिक विकृतिमाथि व्यङ्ग्य, मृत आत्माको सम्झनामा करुण रसका गीत गाउने परम्परा आज पनि जीवित छ ।
पञ्चायती व्यवस्थापछि एक समय प्रतिबन्धमा परेको गाईजात्रा विसं २०३३ देखि फेरि महोत्सवका रूपमा मनाउन थालिएको हो । पाटनको धान–चामल प्रदर्शन, ठमेलको स्वर्ण–रजताक्षरमा लेखिएका पुस्तकजस्ता दृश्य आज पनि आकर्षणको केन्द्र हुन् ।
गाईजात्रा काठमाडौँ उपत्यकासँगै बनेपा, पनौती, धुलिखेल, दोलखा, इलाम, पोखरा लगायत नेवार समुदायको विशेष उपस्थिति भएका शहरमा पनि मनाइन्छ । यस अवसरमा हास्य कलाकारका विशेष प्रस्तुति, सांस्कृतिक कार्यक्रम र पत्रपत्रिकामा व्यङ्ग्य अङ्क प्रकाशित गर्ने चलन छ । सरकारले आज उपत्यकामा सार्वजनिक बिदा दिएको छ ।
आइतबार, साउन २५ गते २०८२
Aug 10 2025 Sunday
